ميرسپاسي، علي. اخلاق در حوزه عمومی: تأملاتی در باب ارزش ها و نهاد های دموکراتیک. تهران: نشر ثالث، ۲٠٠۹، ۲٣۴ ص.
Mirsepassi, Ali. Akhlaq dar Hawzi-i ‘Umumi: Ta’mulati dar Bab-i Arzishha va Nahadha-i Dimucratik. Tehran: Nashr-i Thalith, 2009, 234pp.
ABSTRACT
Social Ethics: Reflections on the Merits and Principles of Democracy
اخلاق در حوزه عمومی: تأملاتی در باب ارزش ها و نهاد های دموکراتیک
This book addresses the issue of the integration of democracy within the Iranian-Islamic society from a sociological perspective. This abstract is based on its first edition.
Written by Ali Mirsepassi, an Iranian Professor of Sociology at New York University, the book analyses the state of social ethics, and indeed the understanding of its very principles, within Iranian society. The work represents the most recent of a series of publications in which Mirsepassi addresses the relationship between Euro-American defined modernity and the Iranian-Islamic society and cultural tradition: Dimukrasi ya Haqiqat (“Democracy or Truth”); Ta’ammuli dar Mudirniti-yi Irani (“Reflections on Iranian Modernity”); and Rushanfikran-i Irani: Rivayatha-yi Yas va Umid (“Iranian Progressist Intellectuals: Narrations of Despair and Hope”).
Social Ethics analyses the role of Iranian religious intellectuals, roushanfikran-i dini, especially Abdolkarim Soroush and the “Kiyan circle”, in promoting the integration of democracy and its values in Iran. This promotion, the author argues, should be based on the distinction between morality (akhlaq dar hawzi-yi khususi or akhlaqiyat) and social ethics (akhlaq dar hawzi-yi ‘umumi), a distinction considered inevitable in a democratic society – the best historical model for peace and freedom from fear and violence. In this respect, Mirsepassi’s analysis of the Iranian reformist movement junbish-i islahat and its role is cogent. He criticises the reformist movement for its excessive intellectualism, its failure to work within the public space, and its failure to put into action economic policies alternative to those carried out by the conservatives, muhafizikaran.
Mirsepassi’s analysis is based on Euro-American sociological and philosophical theoretical sources (such as Dewey, Foucault, Habermas, Haideger, Marx, and Rorty). Most of the Persian references are translations of Euro-American works, an element partly balanced by Mirsepassi’s strict reference to the contemporary Iranian political and intellectual situation.
The book is highly readable. It provides an interesting perspective on the strengths and limits of the democratic and civil society movement, and social ethics, of Iran.
Raffaele Mauriello
ميرسپاسي، علي. اخلاق در حوزه عمومی: تأملاتی در باب ارزش ها و نهاد های دموکراتیک. تهران: نشر ثالث، ۲٠٠۹، ۲٣۴ ص.
Mirsepassi, Ali. Akhlaq dar Hawzi-i ‘Umumi: Ta’mulati dar Bab-i Arzishha va Nahadha-i Dimucratik. Tahran: Nashr-i Thalith, 2009, 234 s.
ÖZET
Toplumsal Ahlak: Demokrasinin Meziyet ve İlkeleri Üzerine Düşünceler
اخلاق در حوزه عمومی: تأملاتی در باب ارزش ها و نهاد های دموکراتیک
234 sayfalık bu eser demokrasinin İran-İslam toplumuna entegre olması meselesini toplumsal bir bakış açısından incelemektedir. Bu özet Şemsi 1388/Miladi 2009 yılında Tahran’daki Nashr-i Thalith tarafından yayımlanan ilk baskı temel alınarak yazılmıştır.
New York Üniversitesinde görev yapan İranlı bir sosyoloji profesörü tarafından yazılan bu kitap, toplumsal ahlakın İran toplumundaki sağlık durumunu, ya da krizini—gerçekten de bizatihi ilkelerinin algısını—incelemeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma Mirsepassi’nin daha geniş bir çerçevede Avrupa-Amerika tanımlı modernite ile İran-İslam toplumu ve kültürel gelenek arasındaki karşılıklı ilişkiye temas ettiği yayınlar serisinin sonuncusunu teşkil etmektedir. Bu seride Dimukrasi ya Haqiqat (Demokrasi ya da Hakikat); Ta’ammuli dar Mudirniti-yi Irani (İran Modernitesi Üzerine Düşünceler); Rushanfikran-i Irani: Rivayatha-yi Yas va Umid (İranlı İlerlemeci Aydınlar: Umutsuzluk ve Umut Anlatıları) başlıklı eserler bulunmaktadır.
Toplumsal Ahlak üzerine yoğunlaşılmasının altında yatan saik , İran dini aydınlarının (roushanfikran-i dini), özellikle Abdolkarim Soroush ve ‘Kiyan çevrelerinin’, İran’da demokrasinin yerleşmesi ve öneminin teşvik edilmesindeki rollerinin incelenmesidir. Yazara göre bu teşvik, insanların barış içerisinde, korku ve şiddetten uzak bir şekilde yaşayabilmesi açısından en iyi tarihi model olan demokratik topluma ulaşmak için kaçınılmaz olarak değerlendirilen, ahlak (akhlaq dar hawzi-yi khususi ya da akhlaqiyat) ve toplumsal ahlak (akhlaq dar hawzi-yi ‘umumi) arasındaki ayrım üzerine kurulmalıdır. Bu noktada, aşırı entelektüalizm katılım alanı olarak kamusal alanda işleyememesi, ve önceden muhafazakarlarca (muhafizikaran) sürdürülen iktisadi politikalara bir alternatif olarak sundukları politikaları hayata geçirmedeki başarısızlıkları nedeniyle eleştirilen reformcu İran hareketinin (junbish-i islahat) ve bu hareketin güçlü bir sivil toplum geliştirmedeki rolünün incelenmesi önemlidir.
Mirsepassi’nin incelemesi ağırlıklı olarak Avrupa-Amerikan sosyolojik ve felsefi kuramsal kaynakları (Dewey, Foucault, Habermas, Haideger, Marx, Rorty vd.) üzerine kurulmuştur. Farsça referansların bile büyük çoğunluğu Avrupa-Amerika çalışmalarından yapılan çevirilere verilmiştir. Bu durum çağdaş İran siyasi ve entelektüal yelpazesine yapılan önemli atıflarla kısmen dengelenmiştir.
Kitap son derece kolay okunmaktadır ve İran’daki demokratik hareket ve sivil toplum hareketinin güç ve sınırları ile bu hareketin toplumsal ahlakı bakımından ilginç bir kaynak teşkil etmektedir.
Raffaele Mauriello
Çeviren Hasan Çolak
ميرسپاسي، علي. اخلاق در حوزه عمومی: تأملاتی در باب ارزش ها و نهاد های دموکراتیک. تهران: نشر ثالث، ۲٠٠۹، ۲٣۴ ص.
Mirsepassi, Ali. Akhlaq dar Hawzi-i ‘Umumi: Ta’mulati dar Bab-i Arzishha va Nahadha-i Dimucratik. Tehran: Nashr-i Thalith, 2009, 234pp.
ملخص
الأخلاق الاجتماعية: تأملات حول مزايا و مبادئ الديمقراطية
اخلاق در حوزه عمومی: تأملاتی در باب ارزش ها و نهاد های دموکراتیک
يتناول هذا الكتاب قضية اندماج الديمقراطية في المجتمع الإيراني المسلم من منظور علم الاجتماع، و يستند هذا الملخص إلى طبعته الأولى.
ألّف الكتاب علي مير سپاسي، و هو أستاذ إيراني لعلم الاجتماع في جامعة نيويورك، و يحلل من خلاله حالة الأخلاق الاجتماعية كما يحاول فهم مبادئها الأساسية داخل المجتمع الإيراني. و يعتبر هذا العمل الأحدث في سلسلة منشورات يعبر فيها مير سپاسي عن العلاقة بين الحداثة بمفهومها الأوروبي- الأمريكي و المجتمع الإيراني المسلم و تقاليده الثقافية: «دموکراسی یا حقیقت» الديمقراطية أو الحقيقة؛ و «تأمل در مدرنیتی ایرانی» تأملات في الحداثة الإيرانية، و «روشنفکران ایرانی: روایتهای یاس و امید» المثقفون التقدميون الإيرانيون: روايات اليأس والأمل.
و ينظر كتاب (الأخلاق الاجتماعية) إلى دور المثقفين الدينيين الإيرانيين «روشنفکران ديني» و بخاصة عبد الكريم سروش و «دائرة كيان»، في التسويق لدمج الديمقراطية وقيمها في إيران. و كما يقترح المؤلف؛ ينبغي لهذا التسويق أن يُؤسَّس على التمييز بين الفضيلة «أخلاق در حوزي خصوصي» أو «أخلاقيات» و الأخلاق الاجتماعية «أخلاق در حوزي عمومي»، فلا بد من كليهما في المجتمع الديمقراطي، و هو النموذج الأفضل تاريخيا للسلام و الحرية من الخوف و العنف. و في هذا الصدد، فإن تحليل مير سپاسي للحركة الإصلاحية الإيرانية «جنبش إصلاحات» و دورها كان مقنعا. و قد انتُقدت هذه الحركة الإصلاحية بسبب عقلانيتها المفرطة، وفشلها في العمل بين عامة الناس و في وضع سياسات اقتصادية بديلة لتلك لتلك التي نفذها المحافظون «محافظگران» سابقا.
يستند تحليل مير سپاسي إلى مصادر سوسيولوجية و نظرية فلسفية أوروبية - أمريكية (مثل ديوي، و فوكو، و هابرماس، و هيجل، و ماركس، و رورتي)، و معظم مراجعه الفارسية هي ترجمات لأعمال أوروبية- أمريكية، وهو ما حاول أن يوازنه الكاتب جزئيا بالإشارة الواضحة إلى المشهد السياسي و الثقافي المعاصر لإيران.
الكتاب مقروء بشكل كبير و يقدم وجهة نظر مثيرة للاهتمام عن نقاط القوة و الضعف في حركة الديمقراطية و المجتمع المدني في إيران وأخلاقياتها الاجتماعية.
رافائل ماؤریللو
ترجمة صالح بن فهد العصيمي